Duo-huisvesting: de uitkomst voor kalveropfok

Koeien zijn kuddedieren en voelen zich op hun gemak in gezelschap. Toch worden kalveren in de praktijk in de eerste levensweken vaak 'geïsoleerd' om ze gezond te houden en infecties te voorkomen. Duo-huisvesting is momenteel in opmars: het houden en opfokken van kalveren in tweetallen. De voordelen van zijn kraakhelder; beter voor het dierwelzijn, het is duurzamer en beter voor de vitaliteit en voeropname. Wetende dat het ongeveer € 2.000,- kost voor een koe aan de melk is, is een hogere voeropname pure winst. Melkveehouders zijn enthousiast over duo-huisvesting. Specialist CalfOTel springt hier dit najaar op in met haar nieuwste model: de XL-2. Een groot en comfortabel verblijf voor twee kalveren.

Meer natuurlijk gedrag

Het hebben van gezelschap is belangrijk voor kalveren. Door kalveren in tweetallen op te fokken, leren zij vanaf de eerste levensdagen te spelen met soortgenoten. Kalveren zullen hierdoor op latere leeftijd automatisch meer natuurlijk gedrag vertonen. Het hebben van sociaal contact op jonge leeftijd helpt kalveren om sneller sociale interacties aan te leren en verbetert ook hun andere leervaardigheden. Zo laten gesocialiseerde kalveren ook op latere leeftijd meer nieuwsgierigheid en minder angst zien. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat kalveren minder stress ervaren als ze in tweetallen worden opgefokt. Zo laat een onderzoek door de Universiteit van British Columbia zien dat het aantal keren dat een kalf loeit, de helft minder is als kalveren samen zijn.

Zien eten doet eten

Ook heeft opfokken in tweetallen een positief effect op de voeropname. Tijdens de melkperiode is een extra voeropname van 30% mogelijk, blijkt uit het onderzoek van de Universiteit van British Columbia. Kalveren moedigen elkaar aan om nieuw en onbekend voer te eten. De overgang van melk naar voer verloopt daardoor ook soepeler. Uit onderzoek blijkt dat in tweetallen opgefokte kalveren vanaf dag 1 na het wegvallen van melk gemiddeld ruim 1 kilo per dag eten. Terwijl individueel opgefokte kalveren pas op dag 2 beginnen met vreten. Die kalveren komen pas op dag 4 boven de dagelijkse opname van 1 kilo. Ze verliezen de eerste dagen gewicht, de in tweetallen opgefokte kalveren niet.

Lagere kans op ziektes

Kalveren worden de eerste levensweken vaak ‘geïsoleerd’ om ze gezond te houden en infecties te voorkomen. Terwijl uit onderzoek blijkt dat het risico op ziekte significant lager is bij het opfokken van kalveren in tweetallen. Het risico op ziekte is in de periode tot spenen vergeleken tussen het individueel opfokken en opfokken in tweetallen. Kalveren die opgroeien in tweetallen hebben ongeveer 2/3 minder diarree en 50% minder longontsteking. Tweetallen van ongeveer dezelfde leeftijd vormen namelijk een zogenaamde ‘infectie-eenheid’ die een verminderd risico op infectie geeft. Een belangrijke kanttekening: in de Nederlandse praktijk worden kalveren ‘slechts’ 10 tot 14 dagen in eenlingboxen gehouden. Daarna, dus ruim voor het spenen, worden zij in groepen van 2 tot 6 kalveren gehouden. Daardoor vindt er vaak al meer socialisering plaats.

Weinig risico op zuigen

Het risico op wederzijds zuigen noemen diverse onderzoeken als mogelijk nadeel van het huisvesten van kalveren in tweetallen. Met zuigen wordt het overmatig zuigen aan oren, navels en spenen verstaan, wat kan leiden tot infecties. Overmatig zuigen is een teken dat kalveren onvoldoende natuurlijk gedrag kunnen uitoefenen. Om dit te voorkomen zijn een aantal voorzieningen van belang. Een speenemmer in combinatie met ruim melkaanbod helpt om aan deze natuurlijke behoefte te voldoen en zorgt dat kalveren rustiger zijn. Daarnaast is het geleidelijk spenen in combinatie met voldoende voeraanbod en ruimte om te bewegen van belang om de zuigdrang te stoppen. Aanbod van voldoende ruwvoer van goede kwaliteit zorgt ervoor dat kalveren meer tijd besteden aan het opnemen en herkauwen van voer.  

Huisvesting voor tweetallen

Het in tweetallen opfokken vraagt om een andere inrichting van de huisvesting van jonge kalveren. De maatvoering van het nieuwe model XL-2 van CalfOTel is afgestemd op de Europese regelgeving voor het houden en opfokken van kalveren in groepsverband. Het model is extra breed en extra hoog zodat het een comfortabel verblijf is voor twee kalveren. Ook is de ingang extra groot waardoor kalveren gemakkelijk tegelijk naar binnen en buiten kunnen lopen. Ondanks de grootte is het model toch eenvoudig te verplaatsen door de geïntegreerde wielen en de handgreep aan de achterzijde. Een ander voordeel van de XL-2 is dat de voeropeningen in het hek te verstellen zijn. Het model is geschikt voor zowel jonge als oudere kalveren en zowel kleine als grote rassen. Kalveren kunnen hierdoor langer veilig in het vertrouwde hok blijven. Daarmee bespaart deze Duo-huisvesting arbeid én kosten voor de boer én een extra stressmoment bij verplaatsing voor de kalveren.